“STARTUP” nədir?

 

“STARTUP”  (ingilis dilinnən tərcümədə “işə salmaq” ) -  inkişaf mərhələsində olan, yeni yaranmış bir şirkətdir  ( hügugi şəxs kimi fəaliyyət göstərmiyədə bilər), hansı ki, öz məşğuliyətini  ya yeni yaranmış texnologiyalarla, yada  yeni innovasiya ilə əlagədə olan ideyalarla bağlayir.Startupın əsas xüsusiyyətlərinnən biridə onun inkişafı üçün pulun çatışmamazlığı və bazarda demək olar ki , “gizli” fəaliyyətidir. Buna görə, misal üçün ABŞ-da startupların çoxu tələbələr tələbələr tərəfinnən yaradır və buna “qaraj” startupları deyirlər. Amma onuda deyeq ki, startup bazarın yalnız İT sahəsi yox, istənilən sahəsinə aid ola birlər.Startupın daha müassir  açılışı isə- hər hasnı bir vençur layihə. (Vençur- riskli yatırımı olan layihə).

                                                             “Start up” anlayışının yaranma tarixi.

 

İlk dəfə “start up” anlayışı 1939 ildə ABŞ-da yaranıb. Həmin ildə San – Fransisko şəhərinin yaxınlığında  Santa-Klare vadisində (Kaliforniya) yüksək texnologiyalar sahəsində öz fəaliyyətini göstərən demək olar ki, bütün şirkətlər və sahibkarlar toplaşmısdirlar. Həmin illərdə Stenford universitetinin gənc tələbələr Devid Pakkard və Vilyam Xyulett  öz o zamanlar balaca və yeni layihəni yaradaraq onu “start up”( işə salmaq, başlamaq) adını verdilər. Zaman ötdükcə bu “kiçik” layihə nəhənq bir  hal hazırda  Hewlett-Packard  adlanan bir şirkətə döndü.

Hal-hazırda dünyada ən tanınmış  startuplardan bir neçəsini sizə  təqdim edək:

 

1. Wikipedia -  ən böyük internet- ensiklopediya.  2001-ci  ilin yanvar ayında istifadəyə verilib. Cimmi Veyls (Jimmy Donal Wales) və Lari Senger(Larry Sanger) tərəfinnən yaradılıb. 2013-ci ilin mart ayınında aparılan statistikaya görə Wikipediyanı  567 mln insan nəzərdən keçirib.

2. Facebook – sosial şəbəkə. 2004-cü ilin fevral ayında istifadəyə verilib. Mark Sukerberq (Mark Elliot Zuckerberg) tərəfindən yaradılıb. Təxminən 1.2 milliard istifadəçisi vardır (iyun 2013 ilə görə).

3. YouTube – video materialların ən böyük bazası.  2005-ci ilin fevral ayında istifadəyə verilib. Çad Hörli (Chad Hurley), Stiv Çen (Steve Chen) və Ceyvid Karim (Jawed Karim) tərəfindən yaradılıb.

4. İnstagram - şəkillər və videolar ilə paylaşmaq üçün mobil əplikeyşn. 2010 ilin oktyabr ayında istifadəyə verilib. Kevin Sistrom (Kevin Systrom )və Mayk Kriger ( Mike Krieger ) tərəfindən yaradılıb.

 

Müəllif: Günay Məmməd-zadə